Κλινικά συμπτώματα και διάγνωση των ατόμων που έχουν προσβληθεί από τον ιό Chikungunya

Κλινικά συμπτώματα

Ο ιός σπανίως αποτελεί αιτία θανάτου αλλά η πλειονότητα των μολυσμένων ατόμων (70%-95 %) εμφανίζουν συμπτώματα. Η περίοδος επώασης είναι τυπικά από 2-3 ημέρες αλλά τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα είναι αυτοπεριορισμένα και υποχωρούν. Ο ιός κυκλοφορεί στο αίμα των ασθενών (ιαιμία) για διάστημα 3-5 ημερών, παρέχοντας έτσι πηγή μόλυνσης για τα υπόλοιπα κουνούπια που τρέφονται από τον ασθενή. Η περίοδος ιαιμίας σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει μέχρι και 12 ημέρες.

Τα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • αιφνίδιος πυρετός (έως 40ο C)
  • πολυαρθραλγία και αρθρίτιδα σε πολλές αρθρώσεις του σώματος
  • πετεχιώδεις ή κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα του κορμού και ενίοτε των άκρων

ενώ μπορεί να συνοδεύονται από ξαφνική αδιαθεσία, μυαλγία, ναυτία, έμμετοι, ρίγος, πονοκεφάλους, επιπεφυκίτιδα, ελαφρά φωτοφοβία και μερική απώλεια της γεύσης.

Μπορεί επίσης να εμφανιστεί οφθαλμική φλεγμονή από τον ιό ως ιριδοκυκλίτιδα ή ακόμα και βλάβη του αμφιβληστροειδούς. Επιπλέον σε πολλούς ανθρώπους παρατηρείται οίδημα (πρήξιμο) στα πόδια, όμως η αιτία παραμένει ασαφής, δεδομένου ότι ο ιός δεν συνδέεται με καρδιαγγειακές, νεφρικές ή ηπατικές βλάβες.

Τυπικά, ο πυρετός ξεκινά απότομα, διαρκεί για δύο ημέρες και στη συνέχεια καταλήγει απότομα. Ωστόσο, άλλα συμπτώματα, όπως ο πόνος, η έντονη κεφαλαλγία και η αϋπνία μπορούν να διαρκέσουν για ένα μεταβλητό χρονικό διάστημα, συνήθως για περίπου 5 έως 7 ημέρες. Οι πόνοι στις αρθρώσεις είναι συχνά σοβαροί και εξουθενωτικοί, ενώ μπορεί να διαρκέσουν για μεγάλες χρονικές περιόδους (έως και 2 έτη) ανάλογα με την ηλικία. Περιλαμβάνουν πολλαπλές αρθρώσεις, παρατηρούνται συνήθως συμμετρικά και εμφανίζονται πιο συχνά στα χέρια και τα πόδια. Τέλος η περίοδος ανάκαμψης ποικίλλει καθώς οι νεότεροι ασθενείς αναρρώνουν μέσα σε 5 έως 15 ημέρες ενώ οι μεσήλικες αναρρώνουν σε 1 έως 2,5 μήνες. Αν και σπάνια, άνθρωποι άνω των 60 ετών με συνοδά νοσήματα, μπορεί να καταλήξουν εξαιτίας επιπλοκών του συγκεκριμένου ιού.

Εργαστηριακά ευρήματα αποτελούν η λεμφοπενία, η θρομβοπενία, αυξημένη κρεατινίνη και αυξημένες ηπατικές τρανσαμινάσες.

Μπορεί να εμφανιστούν και άτυπες κλινικές εκδηλώσεις όπως μυελίτιδα, παράλυση κρανιακών νεύρων, σύνδρομο Guillain-Barre, μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, πομφολυγώδες βλάβες του δέρματος, ηπατίτιδα, νεφρίτιδα, μυοκαρδίτιδα και αιμορραγία. Οι παράγοντες κινδύνου που προδιαθέτουν για νοσηλεία ή για εμφάνιση άτυπης νόσου είναι:

  • νεογνά που εκτίθενται κατά τον τοκετό
  • η μεγαλύτερη ηλικία (π.χ.,> 65 ετών)
  • και τα υποκείμενα νοσήματα (π.χ. διαβήτης, υπέρταση ή καρδιαγγειακή νόσος)

Διάγνωση

Η αρχική διάγνωση μπορεί να γίνει παρατηρώντας τις κλινικές εκδηλώσεις της νόσου, σε συνδυασμό με την επιβεβαίωσή του μέσω μικροσκοπικής εξέτασης του αίματος του μολυσμένου ξενιστή. Σε όλα τα περιστατικά ασθενών οι οποίοι διαμένουν ή έχουν επισκεφθεί περιοχές στις οποίες ενδημεί ο ιός και οι οποίοι παρουσιάζουν αιφνίδιο πυρετό άνω των 38,5˚C και σοβαρή αρθραλγία που να μην εξηγούνται από άλλους κλινικούς λόγους, η διάγνωση του ιού Chikungunya θα πρέπει να γίνεται εργαστηριακά. Η διάγνωση στηρίζεται στην καλλιέργεια του ιού, στην RT-PCR για την εύρεση του ιικού RNA και σε ορολογικές μεθόδους για την εύρεση αυξημένων τίτλων IgM αντισωμάτων. Η διάγνωση απαιτεί εργαστήριο επιπέδου βιοασφαλείας 3 (BSL) ενώ αρκετά αποτελέσματα χρειάζονται επιπλέον επιβεβαίωση με PRNT ή/και IFA. Το συνιστώμενο πρωτόκολλο για την επιβεβαίωση των περιπτώσεων περιλαμβάνει τη χρήση RT-PCR στον ορό από την 1η έως την 5η ημέρα μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων, επιπλέον των ορολογικών δοκιμών για τον εντοπισμό IgM/IgG από την 6η ημέρα και μετά.

Η απομόνωση του ιού μέσω καλλιέργειας παρέχει την πλέον οριστική διάγνωση αλλά διαρκεί 1-2 εβδομάδες για την ολοκλήρωση. Η τεχνική περιλαμβάνει έκθεση των ειδικών κυτταρικών σειρών με δείγματα από ολόκληρο το αίμα και τον εντοπισμό του ιού chikungunya συγκεκριμένες απαντήσεις. Η RT-PCR γίνεται, χρησιμοποιώντας ένθετα ζεύγη εκκινητών για την ενίσχυση των συγκεκριμένων γονιδίων του ιού από το ολικό αίμα. Τα αποτελέσματα ολοκληρώνονται σε 1-2 ημέρες.

Διαγνωστική Μέθοδος Ημέρες μετά την έναρξη της νόσου
Καλλιέργεια ιού ≤3 ημέρες
RT-PCR ≤8 ημέρες
IgM αντισώματα ≥4 ημέρες

Σύνταξη κειμένου:

Μαρία Νιζάμη
Φοιτήτρια Ιατρικού τμήματος Ιατρικής
σχολής Παν/μίου Πατρών, πτυχιούχος
Δημόσιας Υγείας
Email:mnizami21@hotmail.com

 

Share.