Εννοιολογικοί προσδιορισμοί – Ορισμοί
Νοσήματα μεταδιδόμενα με διαβιβαστές (vector borne diseases, VBD):
Ασθένειες που προκαλούνται από παθογόνους οργανισμούς και παράσιτα και μεταδίδονται με διαβιβαστές.
Διαβιβαστής (vector):
Οργανισμός φορέας (συνήθως αρθρόποδο) ο οποίος μεταδίδει το παθογόνο από έναν ξενιστή σε έναν άλλο.
Αρμποιοί (arboviruses):
Ομάδα ιών. Η ονομασία τους προέρχεται από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων arthropod- borne viruses και δηλώνει ότι μεταδίδονται με αρθρόποδα, όπως τα κουνούπια, φλεβοτόμοι, κρότωνες.
Δάγκειος πυρετός:
αποτελεί́ μία οξεία ιογενή νόσο που οφείλεται σε έναν από τους τέσσερεις ορότυπους του ιού του Δάγκειου πυρετού (DENV1, 2, 3 και 4), της οικογένειας των φλαβοϊών. Οι ίδιοι ιοί είναι υπεύθυνοι και για τον Δάγκειο αιμορραγικό πυρετό (Dengue Hemorrhagic Fever) και το σύνδρομο καταπληξίας από δάγκειο (Dengue Shock Syndrome).
Chikungunya ή πυρετός Chikungunya (Chikungunya Fever):
Οφείλεται στον ιό Chikungunya που ανήκει στο γένος Alphavirus (οικ. Togaviridae). Αν και συνήθως ήπια, ή νόσος μπορεί να αφήσει επίμονη και εξουθενωτική αρθραλγία.
Ιός Zika:
είναι ένας φλαβοϊός (οικογένεια Flaviviridae, γένος Flavivirus), που μεταδίδεται στον άνθρωπο μέσω νυγμού μολυσμένων κουνουπιών. Η συσχέτιση της λοίμωξης από ιό Zika με την εμφάνιση περιστατικών μικροκεφαλίας , καθώς και περιπτώσεων Guillain Barré βρίσκεται υπό διερεύνηση.
Κρούσματα:
Εγχώριο (autochthonous). Μετάδοση μέσω κουνουπιού, λοίμωξη αποκτηθείσα εντός της χώρας
- Αυτόχθονο ενδογενές (indigenous): χωρίς άμεση σύνδεση με εισαγόμενο κρούσμα
- Δευτερογενές εισαγόμενο (introduced): άμεση σύνδεση με εισαγόμενο κρούσμα
Εισαγόμενο (imported): Μετάδοση μέσω κουνουπιού, λοίμωξη αποκτηθείσα εκτός της χώρας
Προνυμφοκτόνο: ουσίες που θανατώνουν στο στάδιο της προνύμφης τον οργανισμό-στόχο (πχ προνύμφες κουνουπιών).
Ανθεκτικότητα: η ανάπτυξη της ικανότητας μιας φυλής εντόμων να ανέχεται δόσεις τοξικών ουσιών που θα αποδεικνύονταν θανάσιμες για την πλειονότητα των ατόμων ενός φυσιολογικού πληθυσμού του ίδιου είδους.